WIE ZIJN WIJ

Anneke Smits

is lector bij het lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT van hogeschool Windesheim en maakt deel uit van de leerkring Geletterdheid en Schoolsucces. 

Erna van Koeven

is hoofddocent binnen de afdeling Educatie en Bewegen van hogeschool Windesheim. Ze is onderzoeker bij het lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT en zij maakt deel uit van de leerkring Geletterdheid en Schoolsucces.

Marianne Lok

is docent binnen de afdeling Educatie en Bewegen van hogeschool Windesheim. Ze is onderzoeker bij het lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT en denkt mee over inhoud en de vertaling daarvan in vormgeving.

WAT WE DOEN

Laatst vroeg één van onze studenten: 'Wat drijft jullie nou, met dat boek, met jullie blog, alle lezingen en schoolbegeleidingstrajecten?' Daar moesten we even over nadenken. Wat drijft ons?

We hebben allemaal in het onderwijs gewerkt; Anneke en Erna hebben daar leerlingen met lees- en taalproblemen begeleid. Daarna zijn we overgestapt naar het opleidingsonderwijs. We voeren veel gesprekken met studenten en komen regelmatig in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs. Wat we zagen en nog steeds zien? Dat het is alsof lezen en literatuur niets met lees- en taalonderwijs te maken hebben. Dat het lees- en taalonderwijs steeds meer gedomineerd wordt door lesmethodes die gericht zijn op 'teaching to the test'. Dat leerlingen niet gemotiveerd zijn voor die methodes en dat er ook niet van profiteren, zeker niet de leerlingen voor wie lezen en taal een uitdaging is. Dat kansenongelijkheid alles met geletterdheid te maken heeft. En dat leerlingen niet digitaal geletterd kunnen worden als ze niet geletterd zijn. 

Onder andere door onze blog hebben we met vallen en opstaan geleerd hoe je het vele onderzoek dat er is over taal en lezen kunt vertalen naar de onderwijspraktijk. In die praktijk zien we nog iedere dag dat het echt anders kan. Maar veranderen in het onderwijs is ongelooflijk moeilijk. Als iets één keer is geïmplementeerd, lijkt het een heilige status te krijgen, ook als het niet werkt.

Terug naar wat ons drijft. De leerlingen die taal en lezen saai vinden ('Ik heb er niets aan voor mijn leven'). De leerlingen van wie de achtergrond niet zo talig of anderstalig is en die onvoldoende opsteken van ons onderwijs ('jij gaat toch met je handen werken'). De leraren die intuïtief weten dat ze het anders zouden willen, maar met handen en voeten gebonden zijn aan hun methodes en hun toetsen ('ja maar, bereid ik ze zo dan wel voor op de toets begrijpend lezen?'). Maar ook alle ervaringen die laten zien dat het wel kan. Die ene leerling die ineens gegrepen is door een leesserie. Die ene leraar die iedere keer weer naar onze leergemeenschappen komt en vertelt over gemotiveerde leerlingen en mooi onderwijs. Die ene uitgever die het wèl aandurft om het anders te gaan doen. Dàt is wat ons drijft.